” dit is het verhaal van jan tolkamp
zijn verhaal is een zandkorrel
in een woestijn van ontelbare zandkorrels
een onvoorstelbare woestijn van leed
die mensen elkaar aandeden
jan tolkamp overleefde de hel van de kampen amersfoort,
husum-schwesing, neuengamme en ravensbrück
het is zijn verhaal
uniek, maar toch ook weer niet
want er zijn veel te veel van dit soort verhalen
het lijden is te groot
en mag daarom niet vergeten worden
jan tolkamp vertelde zijn verhaal
in de eerste plaats aan zijn kinderen en kleinkinderen
maar ook aan jou en mij
in zijn eigen woorden
zoals hier weergegeven
opdat wij niet vergeten “

(aalten voorjaar 2010)

In 2009 ontmoette Marijke Jan Tolkamp, bij een expositie van ‘Een diepe voor in de aarde’. Deze expositie motiveerde deze bijzondere man om haar te vragen of zij ‘iets kon’ met zijn verhaal: Jan Tolkamp overleefde een aantal concentratiekampen in Nazi-Duitsland. Vele intensieve gesprekken volgden, een unieke vriendschap groeide. Tot dusver had hij zijn herinneringen aan de oorlogstijd slechts gedeeld met zijn kinderen en kleinkinderen, en dat pas sinds kort. Op verzoek van een van zijn kleindochters schreef hij in 2005 alles op.

” een keer voelde ik me zo beroerd
dat ik dacht te gaan sterven
 om vervolgens verbrand te worden met zoveel andere lijken
en als een hoopje as ergens in een gat gedumpt te worden “

Jan Tolkamp’s indrukwekkende memoires vormen de basis voor het boek Over Leven. De teksten in Over Leven zijn letterlijke fragmenten uit deze memoires, in Jan’s eigen woorden; Marijke koos die fragmenten, die bij haar het meest bleven haken. De afbeeldingen zijn haar verwerking hiervan. In de zomer van 2010 heeft Marijke dit werk voltooid, in een handgedrukte en -gebonden editie van 6 exemplaren.

Jan Tolkamp overleed op 3 december 2010 op 89-jarige leeftijd.

” ik had niet gedacht dat ik zo oud zou worden… “

Jans exemplaar van het boek is door de familie geschonken aan het Onderduikmuseum in Aalten. Nog drie exemplaren van het boek zijn in het bezit van de familie Tolkamp. Eén exemplaar is in bezit van het herdenkingscentrum Nationaal Monument Kamp Amersfoort.

Het zesde exemplaar van dit boek is beschikbaar voor expositie, in combinatie met een digitaal scherm (formaat A4) waarop het boek virtueel doorgebladerd kan worden. Heeft u belangstelling hiervoor, neemt u dan contact op met Marijke.