Artemisia Gentileschi, Judith en haar dienstmaagd (ca. 1618), Palazzo Pitti, Florence
Ondanks de beperkingen die Artemisia Gentileschi (1593 – ca. 1654) ervaren moet hebben als vrouwelijke, professionele kunstenaar in de mannenwereld van de zeventiende eeuw, verwezenlijkt zij een bewonderenswaardige carrière. Artemisia verwerft gedurende haar meer dan veertig jaar lange loopbaan opdrachten van gerenommeerde verzamelaars en hooggeplaatste kerkelijke en wereldlijke heersers van een keur aan Europese hoven. Haar werk brengt de waardigheid van sterke vrouwen uit Bijbelverhalen en mythologie voor het voetlicht, een waardigheid die hen lang werd misgund door vrouwonvriendelijke tradities. Haar werk schokt, verbaast, ontroert en verrast, het is een lust voor het oog, het prikkelt de verbeelding en zet aan tot nadenken. Artemisia’s werk doet de fictie teniet dat vrouwelijke kunstenaars niet in staat zouden zijn te concurreren met hun mannelijke collega’s. Artemisia, navolger van Caravaggio, wordt tegenwoordig beschouwd als één van de allergrootsten van de Italiaanse barok. Artemisia en haar werk zijn in de afgelopen honderd jaar, na haar ‘herontdekking’, echter ook voor veel karretjes gespannen, waaronder dat van de feministen. Terecht of niet?